Boşanma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boşanma süreci, hem duygusal hem de hukuki açıdan karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte tarafların haklarını korumak ve süreci en az zararla atlatmak için bilinmesi gereken önemli noktalar bulunmaktadır. Bu rehberde, boşanma sürecinin tüm aşamalarını detaylı olarak ele alacağız.

1. Boşanma Türleri ve Süreçleri

Türk Medeni Kanunu'na göre iki tür boşanma yolu bulunmaktadır:

Anlaşmalı Boşanma (TMK m. 166/3)

Eşlerin boşanma konusunda anlaştığı ve mahkemeye birlikte başvurdukları durumlarda uygulanan yoldur. Bu süreçte:

• Süre: Genellikle 2-4 ay arası tamamlanır
• Maliyet: Çekişmeli boşanmaya göre daha ekonomiktir
• Gerekli Belgeler: Anlaşma protokolü, nüfus kayıt örneği, evlilik cüzdanı
• Anlaşma Konuları:
  • Velayet hakkının kime verileceği
  • Nafaka miktarı ve ödeme şekli
  • Mal paylaşımı ve tasfiyesi
  • Çocukların bakım, eğitim ve sağlık masrafları
  • Kişisel eşya paylaşımı
  • Soyadı kullanımı

Çekişmeli Boşanma

Eşlerden birinin boşanmayı kabul etmediği veya anlaşma sağlanamadığı durumlarda açılan davalardır:

• Süre: 6 ay ile 2 yıl arasında değişebilir
• Boşanma Sebepleri:
  • Zina (TMK m. 161)
  • Hayata kast, pek fena muamele veya ağır hakaret (TMK m. 162)
  • Haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163)
  • Terk (TMK m. 164)
  • Akıl hastalığı (TMK m. 165)
  • Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK m. 166)
• Delil Toplama: Tanık beyanları, belgeler, fotoğraflar, ses kayıtları
• Mahkeme Süreci: Dilekçe, cevap dilekçesi, duruşmalar, karar

2. Velayet Hakkı ve Çocukların Durumu

Çocukların velayeti konusunda dikkat edilmesi gereken detaylı noktalar:

"Çocuğun yüksek yararı, velayet kararında en önemli kriterdir. Mahkeme, çocuğun fiziksel, psikolojik ve sosyal gelişimini göz önünde bulundurarak karar verir."

Velayet Kriterleri (TMK m. 182):

• Çocuğun Yaşı:
  • 0-2 yaş arası genellikle anneye verilir
  • 2-12 yaş arası her iki ebeveyn değerlendirilir
  • 12 yaş üstü çocuğun görüşü alınır
• Ebeveynlerin Durumu:
  • Maddi ve sosyal durumu
  • Eğitim seviyesi ve mesleği
  • Sağlık durumu
  • Çocukla olan duygusal bağ
  • Çocuğa ayırabileceği zaman
• Çevresel Faktörler:
  • Yaşanacak çevrenin güvenliği
  • Okul ve sosyal imkanlar
  • Aile desteği

Kişisel İlişki Kurma Hakkı

Velayeti olmayan ebeveynin çocukla görüşme hakkı:

• Hafta sonları belirli saatler
• Resmi tatillerde paylaşım
• Yaz tatilinde belirli süreler
• Özel günlerde (doğum günü, bayramlar) görüşme

3. Nafaka Türleri ve Hesaplama

Boşanma sürecinde karşılaşılan nafaka türleri:

Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175)

Boşanma sonrasında maddi durumu kötüleşen eşe ödenen nafaka:

• Koşulları: Kusursuz veya daha az kusurlu olmak, yoksulluk içinde bulunmak
• Süre: Genellikle evlilik süresinin yarısı kadar
• Miktar: İhtiyaç ve ödeme gücüne göre belirlenir
• Sona Erme: Yeniden evlenme, ölüm, süre dolması

Çocuk Nafakası (TMK m. 182)

Çocukların bakım, eğitim ve sağlık masrafları için ödenen nafaka:

• Süre: 18 yaşına kadar, eğitim devam ediyorsa 25 yaşına kadar
• Hesaplama:
  • Çocuğun ihtiyaçları (barınma, beslenme, giyim, eğitim, sağlık)
  • Ebeveynlerin gelir durumu
  • Yaşam standardı
• Ödeme Şekli: Aylık düzenli ödemeler, toplu ödeme

Eğitim Nafakası

Çocukların eğitim masrafları için ayrıca belirlenen nafaka:

• Okul harçları ve kayıt ücretleri
• Kitap, kırtasiye masrafları
• Özel ders ve kurs ücretleri
• Ulaşım masrafları

4. Mal Rejimi ve Paylaşım

Evlilik sırasında edinilen malların paylaşımı konusunda detaylı bilgiler:

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (TMK m. 218-241)

Türkiye'de yasal mal rejimi olup, evlilik sırasında edinilen mallar eşit paylaşılır:

• Kişisel Mallar:
  • Evlilik öncesi sahip olunan mallar
  • Miras ve bağışla elde edilen mallar
  • Kişisel kullanım eşyaları
  • Manevi tazminat alacakları
• Edinilmiş Mallar:
  • Çalışma karşılığı elde edilen gelirler
  • Kişisel malların gelirleri
  • Sosyal güvenlik ödemeleri
  • Evlilik süresince satın alınan taşınmazlar

Mal Ayrılığı Rejimi

Sözleşme ile seçilen rejim, her eş kendi malına sahiptir:

• Evlilik öncesi mal rejimi sözleşmesi gerekir
• Noter tasdiki zorunludur
• Boşanmada paylaşım olmaz

5. Boşanma Sürecinde Yapılması Gerekenler

Süreç Öncesi Hazırlık

• Hukuki Danışmanlık: Mutlaka uzman avukattan danışmanlık alın
• Mali Durum Tespiti:
  • Banka hesapları ve bakiyeleri
  • Taşınmaz mallar (ev, arsa, dükkan)
  • Araç ve diğer değerli eşyalar
  • Borçlar ve yükümlülükler
  • Maaş ve gelir belgeleri
• Belge Toplama:
  • Evlilik cüzdanı
  • Nüfus kayıt örnekleri
  • Gelir belgeleri
  • Tapu senetleri
  • Banka hesap özetleri

Çekişmeli Boşanmada Delil Toplama

• Tanık Beyanları: Güvenilir tanıkların ifadeleri
• Belgeler: SMS, e-mail, mektuplar
• Fotoğraf ve Videolar: Hukuka uygun şekilde elde edilmiş
• Tıbbi Raporlar: Şiddet durumunda hastane raporları
• Kolluk Kuvvetleri Tutanakları: Polis tutanakları

6. Boşanma Sonrası Süreç

Hukuki Sonuçlar

• Soyadı: Kadın bekarlık soyadını alabilir veya eşinin soyadını kullanmaya devam edebilir
• Velayet: Belirlenen ebeveyne geçer
• Nafaka: Düzenli ödemeler başlar
• Mal Paylaşımı: Tasfiye işlemleri yapılır

Çocuklar Açısından

• Psikolojik Destek: Gerektiğinde uzman desteği alınmalı
• Okul Bilgilendirmesi: Okul yönetimi durumdan haberdar edilmeli
• Rutin Oluşturma: Yeni yaşam düzenine adaptasyon

7. Önemli Hukuki Süreler

• Boşanma Davası Açma: Sebep öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay, her halükarda 5 yıl
• Temyiz Süresi: Kararın tebliğinden itibaren 1 ay
• Nafaka İcra Takibi: Her taksit için ayrı ayrı 5 yıl
• Mal Paylaşımı: Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl

8. Maliyetler ve Harçlar

• Mahkeme Harçları: Dava konusu değerine göre değişir
• Avukatlık Ücreti: Anlaşmaya göre belirlenir
• Bilirkişi Ücreti: Mal paylaşımında gerekli olabilir
• Noter Masrafları: Anlaşma protokolü için

Sonuç

Boşanma süreci, duygusal olarak zorlu olmasının yanı sıra hukuki açıdan da karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte doğru bilgilere sahip olmak ve uzman desteği almak, hem sürecin daha hızlı ilerlemesini hem de haklarınızın korunmasını sağlar. Özellikle çocuklu çiftlerin, çocukların yüksek yararını göz önünde bulundurarak hareket etmeleri önemlidir.

Durmaz & Akbulut Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak, boşanma sürecindeki müvekkillerimize kapsamlı hukuki destek sağlıyor, haklarını koruyarak süreci en az zararla atlatmalarını sağlıyoruz. Uzman avukat kadromuzla, her türlü boşanma davasında yanınızdayız.